Tentoonstelling
Te bezoeken in juni – juli – augustus in het Groencentrum Witmarsum
Van grond tot groene toekomst
Welkom in de groene wereld van Menno Simons. Menno is geboren in Witmarsum (1496) en overleed in Duitsland (1561). Hij leeft in dezelfde tijd als Grutte Pier, in een periode van strijd om vrijheid en macht. Menno heeft een andere geloofsovertuiging dan het heersende -en verplichte- katholieke geloof. Hij stapt uit de kerk en gaat zijn eigen weg. Maar dat accepteren de machthebbers niet. Menno Simons inspireert wereldwijd vele anderen met zijn gedachtegoed. Een moedige keus, want mennonieten moeten keer op keer vluchten en zien te overleven in nieuwe landen.
Op hun vlucht nemen ze zaden mee en met hun kennis van de landbouw weten ze te overleven. De tentoonstelling voert je via grond-grondstof-gerecht-gebruik naar een groene toekomst. Hoe wisten mennonieten te overleven? Hoe duurzaam is hun manier van leven?
Bezoek de tentoonstelling, doe mee aan een workshop en proef wat mennonite cooking is.
Laat je verrassen en laat Menno Simons Groen je inspireren!
Information auf Deutsch
Information in English
Concept en ontwerp van de tentoonstelling zijn van Lokaalwerk- Yvonne Willems – Pingjum.
De tentoonstelling is een initiatief van Witmarsum 2018.
De tentoonstelling kun je in juni-juli-augustus in het Groencentrum bezoeken. De toegang is gratis.
We bedanken het Groencentrum Witmarsum voor het beschikbaar stellen van de ruimte.
Activiteiten
1 september is de laatste dag van de tentoonstelling.
Van 10.00 tot 14.00 uur streekmarkt bij het Contourenkerkje bij het Groencentrum Witmarsum
Om 14.00 uur twee lezingen in het Groencentrum:
1. Hoe ziet de toekomst van mennonieten eruit?
2. Wat verbindt Menno Simons aan de Humanisten?
Zaterdag | 2 juni | 14.00 uur | Opening tentoonstelling |
Zaterdag | 9 juni | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 16 juni | 13.00 uur | Workshop traditioneel koken en bewaren van groenten, en proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 23 juni | 14.30 uur | Wereldpremière film Seven Points on Earth (Engelstalig) en proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 30 juni | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 7 juli | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 14 juli | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 21 juli | 13.00 uur | Bauke-Tjeerd Kikstra over zonne-energie en proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 28 juli | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 4 augustus | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 11 augustus | 13.00 uur | Proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 18 augustus | 13.00 uur | Liturgisch bloemschikken en proeverij mennonite cooking |
Zaterdag | 25 augustus | 10.00 uur | In de voetsporen van Menno Simons: wandeling over de Pingjumer Halsbân |
Zaterdag | 1 september | 10.00 uur | Streekmarkt, lezingen en afsluiting tentoonstelling |
Openingstijden
De tentoonstelling wordt op zaterdag 2 juni 2018 om 14.00 uur feestelijk geopend.
Juni
Maandag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Dinsdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Woensdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Donderdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Vrijdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Zaterdag | 09:00 t/m 17:00 uur |
Zondag | Gesloten |
Juli
Maandag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Dinsdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Woensdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Donderdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Vrijdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Zaterdag | 09:00 t/m 17:00 uur |
Zondag | Gesloten |
Augustus
Maandag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Dinsdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Woensdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Donderdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Vrijdag | 09:00 t/m 18:00 uur |
Zaterdag | 09:00 t/m 17:00 uur |
Zondag | Gesloten |
Menno Simons (1496-1561)
1496 – Menno Simons wordt geboren in Witmarsum. Hij sterft op 31 januari 1561 in Bad Oldesloe. Tot zijn dood heeft hij, met gevaar voor eigen leven, de ‘Doperse Beweging’ verdedigd en geleid. Opstandige aanhangers inspireerde hij tot een vreedzamer leven. Met recht kunnen we hem een belangrijk kerkhervormer noemen. Een deel van de leden van de beweging noemt zich Mennoniet of ‘Menist’. In Nederland spreken we van Doopsgezinden.
Lees meer
1524 – Menno wordt, na zijn inwijding tot katholiek priester te Utrecht, aangesteld als kapelaan in Pingjum.
1532 – In dit jaar volgt zijn promotie tot pastoor in Witmarsum. Hij verdiept zich in de bijbel, is kritisch, sympathiseert met Luther maar voelt zich ook steeds meer aangetrokken tot de ‘Doperse Beweging’. Deze stroming vindt zijn oorsprong in Zwitserland en pleit voor scheiding van kerk en staat, wijst de kinderdoop af en streeft naar een vreedzame samenleving.
Als katholiek priester is Menno het niet altijd eens met de bijbeluitleg en de praktijk van de Kerk van Rome. Hij laat dit doorschemeren in zijn preken. Maar ook heeft hij moeite met het optreden van de Dopers in zijn omgeving. Vol vuur pleit hij tegen de gewelddadigheden van deze beweging, zoals in Münster. Hij twijfelt enorm en weet niet meer welke kant hij op moet met zijn geloof.
Voor de interpretatie van de bijbel, maakt Menno ook gebruik van aantekeningen die Erasmus hierbij heeft gemaakt. Erasmus nam de Griekse bijbel als uitgangspunt voor een nieuwe vertaling in het Latijn én in het Nederlands. Menno heeft zich laten inspireren door de opmerkingen die Erasmus in de kantlijn bij zijn vertaling heeft gezet. Zo hebben mennonieten en humanisten allebei geput uit het gedachtegoed van Erasmus.
1536 – Uiteindelijk stapt hij uit het ambt, keert Rome de rug toe en sluit zich door herdoop aan bij de ‘Doperse Beweging’. Het bloedig ingrijpen door de Stadhouder op de doperse opstanden bij Tzum en Bolsward en daaropvolgend het onthoofden van een van zijn doperse vrienden te Leeuwarden, is van grote invloed op deze stap.
Menno heeft een missie. Hij wil de Doperse beweging weer op het juiste spoor brengen. Een lastige taak, omdat hij door zijn herdoop wordt vervolgd als ketter door de katholieken. Hij duikt onder in de omgeving van Groningen en vat daar zijn opvattingen over het geloof samen in het ‘Fundamentboek’. Dit wordt een belangrijk document voor de Dopers. Daarna is Menno constant op de vlucht. Al reizend blijft hij de gemeenten organiseren en inspireren. Hij wijst leidslieden aan en steunt zijn geloofsgenoten mondeling of schriftelijk. Regelmatig wordt hij uitgedaagd om zijn geloof in openbare debatten te verdedigen. Uiteindelijk wordt hem in Noord Duitsland, bij Bad Oldesloe, veilig onderdak verleend. Hij krijgt de beschikking over een eigen drukkerij. Hij vindt er rust, werkt hard en blijft er wonen tot zijn dood in 1561 op 65-jarige leeftijd. Op de plaats waar hij ligt begraven, staat een kleine gedenksteen. In zijn geboortedorp Witmarsum, is ter nagedachtenis aan hem in 1879 een monument opgericht.
Op dit moment leven er ongeveer 1,5 miljoen doopsgezinden of mennonieten verspreid over alle werelddelen.
Speciaal voor de basisschoolgroepen 6, 7 en 8 hebben we een lesbrief en lesmateriaal ontwikkeld.
Download hier de lesbrief in DPF
Download hier het lesmateriaal in PDF
Vrijwilligers
Word VIP van de tentoonstelling Menno Simons Groen en meld je aan als gastheer of gastvrouw! Kom een middag helpen bij de tentoonstelling, ontvang bezoekers, help ze op weg en promoot het geboortedorp van Menno Simons.
De kalender hieronder geeft aan wanneer we jouw hulp goed kunnen gebruiken. Wil je gastheer of gastvrouw zijn, meld je dan aan via mennosimonsgroen@gmail.com.
Geen kleur / wit = we kunnen je hulp goed gebruiken!
Rood = de tentoonstelling is gesloten / deze dag is al geweest
Grijsblauw = de hele dag is bezet
Donkergeel = de ochtend is bezet, in de middag kunnen we nog hulp gebruiken
Blauw = de middag is bezet, in de ochtend kunnen we nog hulp gebruiken
Wil je juist op een dag komen waarop er al voldoende vrijwilligers zijn? Geen probleem, je bent altijd van harte welkom.
Juni
Ma | Di | Wo | Do | Vr | Za | Zo |
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Juli
Ma | Di | Wo | Do | Vr | Za | Zo |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 |
Augustus
Ma | Di | Wo | Do | Vr | Za | Zo |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Recepten
Hier vind je de recepten van de gerechten die tijdens de proeverijen zijn klaargemaakt. Elke zaterdag in juni, juli en augustus is er een proeverij vanaf een uur of 13.00. Bezoek de tentoonstelling en geniet van mennonite cooking!
SCRIPTURE Cake
Omi’s aardappelsoep
Havermoutkoekjes
Baked beans
Radijsjessalade
Arretjescake met parelgruwel
MENNONIETEN BORSCHT
- grote pan
- 4 liter water
- 1 – 2 mergpijp
- 1 schenkel
- 1 ui
- 1 -2 teen knoflook
- 2 -3 middelgrote rode bieten
- 3 middelgrote aardappels
- 1 eetl. azijn
- ½ klein gesneden kool
- 1 eetl. suiker
- 1 laurierblad
- 2 eetl. boter
- 6 peperkorrels
- ½ cup tomatenpuree
- 1 eetl. verse peterselie/dille
- 1 peterseliewortel
- 100 gr. gerookte spek
- 1 grote wortel
- zure room
Trek in ongeveer 2 uur, op een laag vuur een bouillon van het vlees met 4 liter water. Voeg in het laatste half uur zout of bouillonblokjes toe. Wel tussentijds afschuimen. Haal het vlees uit de pan en zeef het vleesnat. Kook en schil de bieten. Snij deze in kleine blokjes, raspen kan ook. Daarna licht zouten en met wat bouillon in een pan doen. Azijn, tomatenpuree en suiker toevoegen met nog een paar lepels bouillon en vervolgens goed roeren. Deksel op de pan en 15 minuten laten sudderen. Af en toe omroeren. Boter smelten en de geschrapte wortel, ui en peterseliewortel bakken tot de ui glazig is. Doe dit bij het vlees en voeg de klein gesneden aardappels en kool toe. Kook dit alles 10–15 minuten. Voeg het bietenmengsel,laurierblad en de peperkorrels toe. Eventueel kunnen nog piment en tomaten toegevoegd worden. Kook dit nog 5 minuten. Snij het gerookte spek en knoflook in stukjes en pureer het samen met de peterselie en dille met de mixer het tot een zachte puree en voeg dit bij de Borscht. Goed doorroeren en 15-20 minuten laten rusten. Serveer de soep met een lepel zure room en gehakte peterselie.
Gebakken Marinier
WORTELTAART
BROCCOLI-KAASSOEP (voor 4 personen)
Elsie's fresh apple cake (appel-kokoscake)
Streuselkuchen (kruimelkoek)
Zucchini bread (twee courgettebroden)
Chili met cashewnoten
Gevulde koolbladeren
Rabarber-aardbeien(-noten)-kruimeltaart
Zwieback en Plauts
Team en sponsoren
Het projectteam is te bereiken via e-mail: mennosimonsgroen@gmail.com
Het projectteam dat de tentoonstelling van Menno Simons Groen heeft ontwikkeld, bestaat uit:
Antoinette Hazevoet: Kenniscentrum en aanjager Schuilkerkje Pingjum
Tseard van der Hem: Financiën
Klaas Smit: Eindredactie en PR, Smit Publicaties
Gerke Terpstra: Bestuurslid Stichting Ekspedysje Wytmarsum
Flora Visser: Voorganger bij De Lytse Streek
Menno de Vries: Bestuurslid Stichting Ekspedysje Wytmarsum
Lokaalwerk – Yvonne Willems: Regie, inhoud, tekst, concept & 2- en 3D-ontwerp, Ernst Bernson: 3D ontwerp en bouw van de tentoonstelling
De tentoonstelling Menno Simons Groen is een initiatief van Witmarsum 2018
De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door:
Verenigde Doopsgezinde Gemeente Kampen
Doopsgezinde Gemeente De Lytse Streek
Doopsgezinde Stichting Dowilvo
Friese Doopsgezinde Sociëteit
Humanistisch Verbond
Menno Simons Stichting
Stichting Fonds Oosterbaan
Stichting Menno Simons SDMF
Van Eeghen Fonds
We zijn de volgende bedrijven zeer erkentelijk voor hun steun:
EP:Mensonides Harlingen
Groencentrum Witmarsum
Lokaalwerk
Peter’s Hout BV
Poiesz Supermarkten
Smit Publicaties
ZWF
Nieuws
This message is only visible to site admins
Problem displaying Facebook posts. Backup cache in use.
Type: OAuthException